Soms overkomt het je. Je wilt iets heel graag, maar het lukt maar niet. Wat doe jij dan: vechten, vluchten of bevriezen? Welke strategie pas jij toe bij tegenslag?
Vechten
Het eerste wat bij mijzelf opkomt, is: vechten. Als iets niet lukt of precies gaat zoals ik wil, dan klem ik mijn kaken op elkaar en dan denk ik: hoezo, kan niet? Kan wel! En dan zet ik alles in gang om toch voor elkaar te krijgen wat ik wil.
Niets is verkeerd
Op zich is dit geen slechte strategie. In het verleden heeft deze houding inderdaad goed gewerkt bij tegenslag. Zo heb ik als oud-topsporter bijvoorbeeld vaak doorgezet en doorgetraind om toch een stap verder te komen. Ik kwam inderdaad verder. Maar of dat altijd fijn was of altijd werkte, dat weet ik niet.
De stem van mijn moeder galmt door mijn hoofd: als dingen tegenzitten, moet je doorzetten. Alles kan, als je maar wilt. Ook mijn moeder is een doorzetter. Haar leven verliep niet zonder slag of stoot.
Reflecteer bij tegenslag
Maar zonder vechten, oftewel slag en stoot, kom je er ook. Hierbij hoef je alleen maar een stapje terug te doen en te zakken in je gevoel. Te reflecteren, opnieuw overzicht te krijgen en iets anders te proberen waardoor het wel lukt.
Waarom je liever niet stilstaat
Als het zo simpel is, waarom sta je dan eigenlijk niet even stil bij je gevoel? Negatieve gedragspatronen houd je vaak in stand omdat je bang bent om ze los te laten. Ze beveiligen ons gevoel. Een vaak voorkomend voorbeeld van zo’n gevoel is angst.
Wat voel je als je het anders doet?
Wat ik zou voelen als ik even stil zou staan? Het falen, het niet lukken en het niet voor elkaar krijgen. Dat is voor mij, als een oud-topsporter en kind van ondernemers, moeilijk en pijnlijk om te voelen. Met name als je opgegroeid bent in de veronderstelling dat alles kan, als je het maar hard genoeg wilt.
Tegenslag: wat doe jij?
Doorgaans heb je drie strategieën voor de omgang met tegenslag:
- Vechten is duidelijk de mijne. Handig, maar ook zeer vermoeiend en zeker niet per se bevorderlijk voor het resultaat.
- Wanneer er angst dreigt, is vluchten een optie. In de moderne wereld ziet dat er vaak uit als afgeleid raken, uitstellen, iets anders gaan doen of aan iets nieuws beginnen.
- Dan heb je nog bevriezen. Dat is wanneer je helemaal blokkeert als er angst dreigt. Je kunt het ervaren in de vorm van verstarren of verstijven of je niet meer kunnen uitdrukken.
De vraag is: wat doe jij? Hoe kom je tot die keuze? Misschien is het handig om een keertje een stap terug te zetten om te voelen, om te begrijpen wat het met je doet.
