M’n laatste blog dateert alweer van drie maanden geleden. Al even lang worstel ik met de gedachte dat ik vind dat ik weer een volgende blog moet schrijven. Om allerlei redenen heb ik het schrijven steeds uitgesteld. Ik ben blijkbaar niet de enige: een op de vijf mensen blijkt aan ‘procrastinatie’ te lijden. Dit zijn de vier redenen waarom we zo goed zijn in uitstellen.
Van mensen met uitstelgedrag wordt vaak gedacht dat ze lui zijn en een gebrek aan discipline hebben. Dit zal voor een aantal van ons zeker kloppen. Maar om iedere uitsteller over één kam te scheren is te makkelijk. Er zijn namelijk verschillende redenen waarom we uitstelgedrag vertonen. Dit zijn de voornaamste:
1. Perfectionisme
Perfectionisten zijn vaak echte ras-uitstellers. Dit komt omdat omdat ze hele hoge eisen aan hun werk stellen. Of het nu een blog, een rapportage of een project op werk is; het moet eerst aan hun hoge verwachtingen voldoen voordat ze hun werk pas opleveren. Als de opdracht complex is of het doel niet duidelijk geformuleerd is, zal de perfectionist constant blijven bijschaven voordat het werk aan hun kwaliteitseis voldoet. Dit bijschaven kan veel tijd in beslag nemen.
2. Faalangst
Mensen met faalangst zijn in de regel bang voor één ding: de realisatie dat ze niet goed genoeg zijn. Het zelfbeeld is in hun geval gekoppeld aan de resultaten die ze halen. Als de resultaten niet goed zijn dan vinden ze dat zij dat ook niet zijn. Zodoende ligt het voor de hand dat deze mensen werkzaamheden of andere confrontaties die kunnen zorgen voor een negatief zelfbeeld zoveel mogelijk vermijden of uitstellen.
3. Te weinig pijn
Het zit, zoals in het vorige punt beschreven, in onze natuur dat we pijn willen vermijden. Toch zullen we een zekere mate van pijn moeten ervaren voordat we er iets aan doen. Deze pijngrens verschilt van persoon tot persoon. Sommigen van ons gaan bij een sneetje al naar de huisarts, terwijl anderen pas na dagen van hoofdpijn of misselijkheid naar de dokter gaan – dan soms ook nog met tegenzin. Het ongemak is in sommige gevallen nog niet groot genoeg waardoor je het vinden van de oplossing uitstelt.
4. Instant gratification
Behalve het vermijden van pijn zijn we door ons repitielenbrein ook geprogrammeerd om op zoek te gaan naar genot. Streven naar kortetermijngeluk of instant gratification kan ook een belangrijke aanleiding zijn voor uitstelgedrag. We kunnen letterlijk verslaafd raken aan geluksprikkels. Het gevolg is dat we niet-geluksprikkels zoveel mogelijk proberen te vermijden of uit te stellen. Als je een instant gratificator bent zal je zodoende eerst nog een een glas wijn drinken, een aflevering Netflix kijken of een uurtje gaan sporten voordat je aan moetjes zoals huishoudelijke taken begint. Dat ene glas of die ene aflevering worden er vaak twee of drie, waardoor het huishouden ook weer een dag vertraging oploopt.
Je houdt nooit een goed gevoel over aan uitstellen
Wat iedere uitsteller weet is dat je nooit een goed gevoel overhoudt aan uitstellen. De kritische gedachten blijven net zo lang in je hoofd zitten totdat je er iets aan doet. Ontsnappen aan deze gedachten is erg lastig. Op de een of andere manier steken ze net tijdens onze ontspanningsmomentjes de kop ook. Het malen en de teleurstelling die bij die gedachtes horen zorgen weer voor stress en onrustig slapen. Dus hoe langer je zaken uitstelt, hoe onaangenamer je je voelt.
Kortom, de enige echte oplossing is accepteren dat niet alles leuk kan zijn en dat sommige dingen nu eenmaal moeten gebeuren. Het besef dat resultaten niets zeggen over wie je écht bent kan ook een verschil maken. Gelukkig geeft het afvinken van de moetjes meestal wel een goed gevoel, waardoor je daarna met een extra goed gevoel dat serietje kan kijken of dat glaasje wijn kan inschenken!
