Als ik zeg dat jij een geboren planner bent, denk je waarschijnlijk dat ik het mis heb. Je hebt juist een hekel aan plannen omdat het nooit lukt, waardoor jij ook jouw doelen niet haalt. Of iets te laat inlevert. Het goede nieuws is dat jouw brein exact weet hoe je moet plannen. Het enige dat je nog nodig hebt, is een beetje inzicht in dat superbrein van jou.
Jouw superbrein
Al voordat jij één jaar oud was, kwam je tot de conclusie dat je iets wilde bereiken. Het begon met een rammelaar die iets te ver weg lag en plotseling maakte je brein een plan om dat probleem op te lossen. Als je nu hard ging huilen of je arm uitstrekte, dan kon je er misschien wel bij. Vanaf dat moment tot en met nu heeft je brein al ontelbaar veel problemen opgelost met een geplande aanpak. Alleen ben jij je daar meestal niet zo bewust van, het gebeurt gewoon. Tot er een echt probleem op je bordje komt, of een groot doel dat je wilt halen en je brein schiet uit die automatische modus.
Het Natural Planning Model voorbeeld
Het Natural Planning Model kent vijf fases. Bij kleine problemen en kleine doelen gaat je brein die fases geheel automatisch door. In de eerste fase komt er een wens in je gedachte op: Ik kan wel wat rust gebruiken, even afstand van mijn werk. Vervolgens gaat fase twee in werking, je ziet jezelf al zitten op een strand in Spanje of in een afgelegen huisje in het bos. Meteen krijg je een vervelend gevoel. Je zit namelijk niet op het strand of in het bos, maar in de trein naar je werk. En je hebt een deadline vandaag. Het verschil tussen de realiteit en je wens zorgt voor spanning in je brein en daar heeft je brein een hekel aan. Automatisch gaat je brein over op fase drie en voordat je bij het volgende station bent, komen er al allerlei ideeën bij je op. Vanavond, dan ga ik een vakantie boeken. En die vergadering van de leiding van die scouting, die zeg ik af. Ik heb al een paar weken te hard gelopen, nu heb ik even rust nodig. En een boek, hoe lang is het niet geleden dat ik een boek heb gelezen! Je brein raast maar door over dingen waar je van zou kunnen uitrusten. Vervolgens gaat je brein orde scheppen in die ideeënstorm. Wat is er nu als eerste belangrijk? Dit is de vierde fase: structuur aanbrengen. Vervolgens weet je gelijk wat je eerste actie moet zijn, de vijfde fase: Die vergadering moet ik gelijk afzeggen, dan kan ik vanavond eens een keer vroeg naar bed.
Het Natural Planning Model
Hierboven las je het Natural Planning Model in een voorbeeld. Als we het even onder elkaar zetten, ziet het er zo uit:
- Purpose: wat is het doel?
- Vision: hoe ziet het succes eruit?
- Ideas: door aan het succes te denken, komen er automatisch allerlei ideeën bij je naar boven om het te bereiken
- Structure: op een gegeven moment heb je zoveel ideeën dat je structuur aan moet brengen. Wat kun je nú doen? Wat is er als eerste belangrijk?
- Next action: schrijf die eerste actie richting het doel concreet uit. Wat ga je doen, wanneer, met wie, hoe?
Het fijne aan dit model is, dat het direct enorm motiveert én het je concreet richting de eerste stap stuurt. Met het succes voor ogen en een duidelijke next action kom je veel eerder in actie.
De realiteit
Oke, klinkt simpel. Maar de meeste problemen en doelen waar jij voor staat, zijn niet simpel. Dus, hoe dan?
Bij grote problemen en doelen hebben we de neiging om bewust heel hard na te gaan denken. We zeggen tegen ons brein Oei, nu komt het er écht op aan. Logisch, maar daardoor gaat je brein niet in de natuurlijke planningsstand verder. Je leidinggevende, of jij als leidinggevende, organiseert een brainstorm: Wie heeft er een goed idee? De ideeënstroom komt moeilijk op gang en de ideeën zijn nogal uiteenlopend. Dat komt omdat het probleem of het doel nu vanuit fase vier uit het Natural Planning Model wordt aangepakt. Voordat iemand iets kan inbrengen, verzint hij of zij eerst ideeën die hij of zij in zijn of haar hoofd structureert en beoordeelt. Je flapt er tijdens zo’n vergadering niet zómaar iets uit.
Wat het nog lastiger maakt, is dat mensen automatisch in de weerstand schieten. O nee, gedoe. Dit zag ik niet aankomen. Als mens wil je van nature weg bij problemen en daarom schiet je in de reactiemodus.
Het Unnatural Planning Model
Tijdens de bovengenoemde brainstormsessie werd het duidelijk: er is een probleem of doel en het is serieus. Er kwamen tien ideeën uit de brainstorm, dus… Schiet iedereen enorm in de actiestand. Het probleem móet opgelost worden, het doel móet gehaald worden. Oplossing: harder werken! Al die ideeën, daar moet iets mee gedaan worden. Vanaf fase vier tijdens de brainstorm, schiet iedereen in sneltreinvaart door naar fase vijf: Next action. Alleen dan niet één gerichte actie, maar alles allemaal door elkaar tegelijk.
Het Unnatural Planning Model ziet er dan zo uit:
- –
- –
- –
- Structure
- Next action
Tijdens de volgende vergadering worden alle acties besproken. Er is hard gewerkt! Tot iemand zegt: Oke, we weten nu veel over het probleem/het doel, maar daarmee komen we er niet. Laten we er daadwerkelijk iets aan doen! En vervolgens wordt de volgende brainstorm gepland en wordt er gevraagd: Wie heeft er een goed idee? Dat is waar het allemaal begon.
Wat er mis gaat
Zo ontstaat er een vicieuze cirkel waar je niet meer uitkomt. De enige mogelijkheid die je nog ziet, is er iemand extern bijhalen. Die persoon komt graag, je roept het team bij elkaar en de externe zegt: Ik zie dat jullie allemaal heel hard hebben gewerkt, maar waar doen jullie het allemaal voor? Wat is jullie purpose? Jullie geven antwoord, wat fijn om weer even stil te staan bij waar we het allemaal voor doen! Vervolgens zegt de externe: Stel je nu eens voor dat die purpose vervuld is? Hoe ziet de wereld er dan uit? Om je heen zie je blije gezichten, en als vanzelf rollen er ideeën over tafel. Goede ideeën, die écht tot het oplossen van het probleem en/of het halen van het doel leiden. Omdat er is begonnen met de purpose voor ogen.
Na afloop zeggen de deelnemers tegen elkaar: Wat een geweldige leider! Zo visionair… Merkte je hoeveel energie er vrij kwam!? Nu kunnen we weer écht vooruit. Ik weet ook gewoon weer waar ik het voor doe… Zo ben je een hoop tijd en geld kwijt, voor iets wat je brein allang wist.
Eindelijk jouw doelen halen met het Natural Planning Model
Laat je brein dus voor je werken door bewust de stappen uit het Natural Planning Model toe te passen. Het leidt tot meer resultaat en daarnaast is het ook nog eens veel leuker en voel jij je veel gemotiveerder omdat je duidelijk weet waar je het voor doet en concreet de volgende stap in kaart brengt. Let’s go!
Dit artikel is gebaseerd op de theorie van David Allen, hij vertelt erover in dit TEDx-filmpje.
Coach Jochem
Online Masterclass: Ga voor geluk!
Jochem gaat graag de verbinding aan. Of het nu tussen ingewikkelde onderwerpen in trainingen is of tussen mensen in coaching. Met een passie die al voor zijn studie psychologie aanwezig was, blijft persoonlijke ontwikkeling zijn drijfveer. Na een paar jaar een interne academie van een grote uitzender gerund te hebben, heeft hij zijn weg helemaal gevonden in het begeleiden en coachen van young professionals. Dit doet hij het liefst met oprechte aandacht, humor en praktische tools.
