Zo voorkom je burn-out op de werkvloer

De auteurs van dit artikel, Jasper Scholten en Aart Bontekoning, voerden het onderzoeksteam aan van Het Millennial Onderzoek. Samen onderzochten we in meer dan honderd organisaties wat de energie-gevende en energie-nemende bronnen zijn voor millennials op de werkvloer. In dit stuk delen zij belangrijke inzichten en tips, voor millennials, hun oudere collega’s en leidinggevenden over burn-out.


Wat kan je als werkgever doen om burn-out te voorkomen?

Volgens hoogleraar arbeidspsychologie Wilmar Schaufeli, autoriteit op het gebied van burn-out, draait het om het ontwikkelen en benutten van energie-gevende bronnen in je organisatie. Mensen laten werken op een manier die werkenergie bij hen wegneemt is daarmee het tegenovergestelde van duurzame inzetbaarheid. Het leidt tot uitval die de krapte op de arbeidsmarkt vergroot en daarmee bijdraagt aan stagnaties in onze economie. Daar hebben we op den duur allemaal last van.

Millennials en burn-out: een acuut probleem

Naar schatting zitten 100.000 van de ongeveer 3,1 miljoen millennials thuis vanwege teveel stress (Nieuwsuur / ArboNed 2015). Dit zijn evenveel mensen als in de steden Delft, Leeuwarden en Deventer wonen. Ondanks dat het nooit exact onderzocht is, kost burn-out de samenleving miljarden in de vorm van verzuimkosten. We kunnen dus gerust van een maatschappelijk probleem spreken. Helaas is het probleem nog groter. Deze 100.000 millennials zijn slechts het topje van de ijsberg. Het aantal millennials met chronische stressklachten dat nog wel werkt of studeert en tegen een burn-out aanzit, zal vele malen groter zijn. Wij schatten het onder de millennials op zeker twintig procent. Dit leidt tot verlies aan productiviteit en daarmee tot nog hogere kosten voor de maatschappij.

Niet alleen millennials

Helaas is er nog veel meer burn-out. Werknemers tussen de 55 en 65 jaar zijn na de millennials de grootste groep werknemers met psychische vermoeidheidsklachten, concludeerde het CBS afgelopen november. Ook deze groep ervaart dus te veel energieverlies in hun werk.

Overeenkomsten en verschillen tussen generaties in de praktijk

Ons onderzoek leert dat alle generaties in dezelfde organisatie last hebben van dezelfde energie wegnemende bronnen. Met andere woorden ze hebben dezelfde top vijf. Vaak zijn dit top down veranderen en besluiten, lang vergaderen en bureaucratische controlesystemen. – Aart Bontekoning

Een belangrijk verschil tussen de jongste werkende generatie en de oudere generaties is dat leden van de oudere een sterke neiging kunnen hebben om energie-wegnemende patronen te blijven herhalen. Dat speelt vooral bij dieper gewortelde gewoontes. Dan kunnen ze daar als het ware in gevangen zitten. Die blijven herhalen vindt de jongste generatie onbegrijpelijk: ‘Bij ons neemt het enorm veel energie weg en bij jullie ook. Waarom stoppen we er dan niet gewoon mee?’ Wanneer hun oudere collega’s daar niet voor openstaan, stijgt het gevoel van onmacht en onbegrip bij millennials.

Millennials: perfectionisten in een niet perfecte omgeving

Veel millennials zijn perfectionisten en dat terwijl ze in een niet perfecte omgeving werken; negatieve werksfeer, sterke top down sturing en en onvoldoende persoonlijke ontwikkelingskansen. Deze groep loopt de grootste kans op burn-out. Ze leggen zichzelf een druk op om perfect te presteren. Met andere woorden, het gaat gepaard met een sterk eigen verantwoordelijkheidsgevoel. Vanuit die eigen verantwoordelijkheid ervaren ze enorme onmacht wanneer het hen niet lukt om positieve invloed op hun situatie uit te oefenen.

De oplossing: energiegevende bronnen ontwikkelen en benutten

Burn-out is volgens Schaufeli een energiestoornis. Zijn oplossing: zorg voor toename van energie-gevende werkbronnen en dring energie-slurpende activiteiten terug. De drie hoofdfactoren die volgens hem een rol spelen bij bevlogenheid zijn:

  1. Een goede sfeer
  2. Ruimte voor inspraak
  3. Mogelijkheden voor groei

Deze drie factoren vormen het tegenovergestelde van een werkomgeving waarin mensen zich klein, onzeker en niet gewaardeerd voelen. Dat sluit naadloos aan op de uitkomsten van Het Millennial Onderzoek gebaseerd op ruim zeventig video-analyses en een online vragenlijst ingevuld door ruim 3300 Nederlandse millennials. We vroegen ondermeer wat hun belangrijkste energie-gevende en energie-nemende bronnen zijn op werkvloer. Hun top drie energie-gevende bronnen bestaat uit:

  1. Een gelijkwaardige en open relatie met collega’s
  2. Betekenisvol werk
  3. Persoonlijke ontwikkeling

De oplossing in de praktijk

Op basis van de voorgaande analyses zijn de oplossingsrichtingen volgens ons:

  • Maak met alle generaties in je organisatie een top vijf van wat de meeste werkenergie wegneemt. Spreek vervolgens met elkaar af dat je stopt met die werkwijzen of ze  vervangt door werkwijzen die wel energie opwekken. Vooral de oudere generaties hebben hierbij steun nodig. De trekkracht van diepgewortelde gewoontes kan sterk zijn.
  • Maak in groepjes met generatiegenoten een top vijf van wat de meeste werkenergie opwekt. Ga dat gedrag bewust met elkaar uitvoeren. Respecteer hierbij de (generatie)verschillen en ondersteun elkaar actief. Het zijn voorwaarden om deze veranderingen te laten slagen. Vooral de jongste generatie heeft actieve ondersteuning nodig van ervaren collega’s. Met name wanneer ze zich met energie-gevend nieuw gedrag en werkwijzen bewegen voorbij de rand van de bestaande cultuur.
  • Tot slot staat top-down veranderen en besluiten vaak in de top vijf van energie-nemers. Dat betekent voor leidinggevenden dat een faciliterende en coachende opstelling belangrijk is. Denk niet dat er geen leiding meer nodig is! Juist wanneer mensen gaan doen wat vanuit zichzelf de meeste werkenergie opwekt, is het belangrijk om dit proces in goede banen te leiden en te laten slagen. Goed betekent dat het leidt tot een collectieve stijging van de werkenergie. En daarmee tot stijging van de vitaliteit. En last but not least, wanneer je samen doet wat de meeste werkenergie opwekt stijgt de kans dat je collectief bij de tijd blijft. Dat is een uitdagend doel voor de vele vergrijzende organisaties!

Vermijd de grote valkuil

De valkuil waar veel (HR-)managers in trappen is dat ze de uitkomsten van ons onderzoek en de uitwerking ervan een-op-een en top-down implementeren. Dit werkt averechts. Dat hebben we gezien in nogal wat het nieuwe werken-projecten. Top down implementatie zorgt juist voor weerstand en energieverlies. De oplossingen ligt in de interactie en samenwerking met je collega’s. Samen actief streven naar stoppen met wat veel werkenergie wegneemt en vooral doen wat werkenergie opwekt. Vroeg of laat kom je aan de grens van de cultuur terechtkomt. That’s where the magic happens want pas over die grens vind je nieuwe energie opwekkende werkwijzen!


Relevant bij de totstandkoming van dit artikel:

Van Aart Bontekoning (generatie-expert, spreker en auteur) verschenen onder andere:

  • Bontekoning, Aart (2017). The Power of Generations. Amsterdam, Wardypress
  • Bontekoning, Aart (2014). Nieuwe generaties in vergrijzende organisaties. Amsterdam, Mediawerf

Van Jasper Scholten (millennial-expert, spreker en auteur) verscheen:

Tot slot putten de auteurs uit de (ruwe) onderzoeksdata van Het Millennial Onderzoek. De resultaten van dit onderzoek zijn gratis te downloaden:

  • Whitepaper Millennials & Werk (nov 2018) – over het samenwerken met, leiden en ontwikkelen van millennials zodat we er allemaal energie van krijgen.
Millennials & Werk - Careerwise whitepaper op basis van Young Professional Onderzoek - download gratis - Download hier - Banner
Haal meer uit young professionals. Speciaal voor HR en leidinggevenden. Download hier >>
Tags: Burn-out, Leidinggeven aan millennials, Millennials generatie Y
Young Talent Program

Hét ontwikkelprogramma voor young professionals die versneld willen groeien:

Download gratis:

Lees wat 2500 young professionals zeiden over hun werkbehoeften:

Gerelateerde artikelen:

Bekijk ook

Chat openen
Hi,
Heb je een vraag over 'Zo voorkom je burn-out op de werkvloer'?